Romanya’daki bütün sığınmacıların hakları ve yükümlülükleri vardır. Hak ve yükümlülüklerini bilmen çok önemlidir. 

Sığınma başvurunu kaydettiğinde bu Haklar ve Yükümlülükler sana bildirilecektir. Bölgesel Merkezlerde çalışan Sivil Toplum Kuruluşları (İngilizce NGO veya Rumence’de ONG) bu hak ve yükümlülükleri senin için tekrar okuyabilir ve anlamına yardımcı olabilir.

Aşağıda, Romanya’daki bir sığınmacı olarak temel hak ve yükümlülüklerinden bazıları verilmiştir. BURADA tüm hak ve yükümlülükler listesine erişebilirsin.

İltica prosedürü, Danışmanlık ve Bilgi

Diğerlerinin yanı sıra, şunları yapma hakkın vardır:

  • İltica prosedürü sırasında bir avukat tarafından temas ve destek alma hakkın vardır
  • Sivil toplum kuruluşu (İngilizce NGO veya Rumence’de ONG) veya BMMYK-Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği– ile temas ve yardım
  • İltica prosedürü sırasında ücretsiz tercüman sağlanması.
  • Anladığın bir dilde veya makul bir şekilde anladığın varsayılan bir dilde bilgi alman
  • Talep üzerine, kişisel sığınma dosyana erişim ve kopyalarının istenmesi

Diğerlerinin yanı sıra, aşağıdakileri yapmakla yükümlüsün:

  • Fotoğrafının çekilmesi ve parmak izinin alınması prosedürlerini kabul etmen. 
  • Korunma sebeplerin ile ilgili ve kişisel seninle ilgili olan bilgileri eksiksiz ve gerçek şekilde vermelisin.
  • İltica talebinle ilgili tüm belgeleri teslim etmelisin
  • Kimliğinle ilgili tüm belgelerin verilmesi (pasaport dahil)
  • İltica prosedürünü takip et, iltica görüşmelerine katıl ve ülkeyi usulsüz bir şekilde terk etme.
  • Romanya’daki yasalara uyun

Konaklama ve ikametgah

Aşağıda sıralanmış olan haklara sahipsin:

  • Yeterli mali kaynağın yoksa, Bölgesel Merkezde konaklamak
  • Tüm iltica prosedürü boyunca Romanya’da kalmak
  • Geçici bir kimlik belgesi almak

Aşağıda sıralanmış yükümlülüklerin vardır:

  • NGöçmenlik Genel Müfettişliği’nin izni olmadan ikamet yerinden (şehir) ayrılmamak
  • İkametgahın ile ilgili herhangi bir değişiklikten beş gün sonra yetkilileri bilgilendirmek (eğer bir Bölgesel Merkez dışında yaşamayı seçtiysen)
  • İltica başvurularının reddedilmesi durumunda, eğer Romanya’da kalmak için başka bir yasal hakkın yoksa ülkeden ayrılmak 

Ayrıca, yaşadığın Bölge Merkezinin kurallarına uyma yükümlülüğün de vardır. “Bölgesel Bir Merkezde Yaşamak” bölümünde daha fazlasını okuyabilirsiniz.

Bölge Merkezinin kurallarına uymamanın ciddi sonuçları olabilir. Yaptırımlar arasında şunlar olabilir: – bir aydan üç aya kadar bir süre boyunca 6 lei / gün mali yardım almaktan mahrum kalmak veya geçici /sürekli olarak Bölgesel Kabul Merkezinden tahliye edilmek.  Yaptırıma itiraz etme hakkın vardır. Kendini bu durumda bulursan, seçeneklerini öğrenmek için merkezde çalışan bir STK ile irtibata geç.

Maddi Yardım

Aşağıda belirtilenler konusunda hakkın vardır:

  • Yiyecek (10 lei / gün / kişi) ve diğer masraflar (6 lei / gün / kişi) için finansal yardım almak için hakkın vardır. Kendini desteklemek için herhangi bir maddi aracın yoksa Mülteciler Genel Müffetişliğinden ayda iki kez mali yardım alırsın/ her 15 günde bir
  • Mevsime bağlı olarak yılda iki kez kıyafet almak için yeterli maddi yardım olarak 100 ley / kişi / kış sezonu ve 67 ley / kişi / yaz sezonu yardım alırsınız
  • Ulusal mevzuata ve kişisel durumunuza ve ihtiyaçlarınıza bağlı olarak ek sosyal yardım alma hakkın vardır. Durumun için uygulanır olup olmadığını bir STK temsilcisine sorabilirsin 

Tıbbi yardım

Ücretsiz temel tıbbi yardım ve tedavi, bir hastanede acil tıbbi yardım ve hayatını doğrudan ve anlık olarak tehlikeye sokan aküt veya kronik hastalıklar için ücretsiz tıbbi tedavi alma hakkına sahipsin. Özel tıbbi ihtiyaçların varsa, durumuna göre uygun tıbbi bakım alma hakkın vardır.

İltica başvurusunda bulunduktan sonra sağlık durumunu tespit etmek için tıbbi muayeneye katılmak zorunda kalacaksın. Tıbbi muayenne ücretsiz olup bir Bölgesel Merkezde yapılacaktır. Tıbbi durumunla ilgili bilgiler gizli kalacaktır. Herhangi bir tıbbi problemin olup olmadığını veya herhangi bir ilacı kullanıyorsan, doktora en kısa zamanda yardım alman gerektiğini söylemen önemlidir.  

Tıbbi yardım hakkın hiçbir koşulda askıya alınmayacaktır. 

Egitim

18 yaşın altındaki herkes anlamına gelen çocuklar, Rumen çocuklarla aynı koşullar altında anaokuluna ve okula gitme hakkına sahiptir. Okula entegre olmalarına yardımcı olmak bakımından, çocuklar Romence dil kurslarına katılabilirler. Eğitim çok önemlidir ve çocuklar en kısa sürede okula gitmelidir. Çocukların okula gitmesi için Bölge Merkezi personelinden ve STK’lardan yardım talep et. 

Çalışma

İltica başvurusunda bulunduktan 3 ay sonra Romanya’da çalışma hakkın vardır. Bunu, Romanya vatandaşları ile aynı şartlar altında yapabilirsin, yani çalışma iznine ihtiyacın yoktur. Sığınma başvurusunda bulunduğun tarihte Romanya’da yasal olarak ikamet ediyor ve çalışıyorsan çalışmaya devam edebilirsin. Her iki durumda da, Göçmenlik Genel Müfettişliği’nden Romanya’da çalışma hakkın olduğunu gösteren bir belge verilmesini talep etmen gerekir.